Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezinin (IICEC) düzenlediği ‘İş Dünyası ve Sürdürülebilir Enerji’ temalı IICEC Konferansı’nda konuşan Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) Başkanı Fatih Birol, 90 seviyesinde seyreden petrol fiyatlarının Türkiye gibi enerji ithalatı yüksek olan ülkeler için oldukça yüksek olduğunu söyledi. Küresel petrol talebinin geçmiş yıllara göre oldukça zayıf kaldığını vurgulayan Birol, “Şüphesiz bu zayıflamada en etkili konu Çin ekonomisindeki yavaşlama ve elektrikli araçlardaki büyüme” dedi.
FİYATLAR NEDEN YÜKSEK
Arz tarafında Amerika kıtasında ciddi bir üretim artışı beklendiğini anlatan Birol, “ABD, Kanada, Brezilya ve Guyana piyasaya ciddi miktarda petrol sunacak. O tarafta arz kuvvetli ama Suudi Arabistan ve Rusya’nın başını çektiği OPEC+ ülkelerinin üretimi kısmaları petrolü hala 90 dolar seviyelerinde tutuyor. Bu ülkelerin atıl kapasiteleri günlük 6 milyon veril ile tarihi seviyede. Ayrıca Ortadoğu’daki gerilim de bu fiyatların diğer bir nedeni” ifadelerini kullandı.
Enerji piyasasının önde gelen isimlerine geniş bir son durum değerlendirmesi yapan UEA Başkanı Fatih Birol, doğalgaz konusuna dikkat çekti. 5 dolar olan doğalgaz fiyatlarının Rusya-Ukrayna savaşı başladıktan sonra 40 dolara kadar tırmandığını ve şimdilerde 10 doların altında seyrettiğini vurgulayan Birol, “2 yıl içinde piyasada ciddi bir sıvılaştırmış doğalgaz (LNG) dalgası yaşanacak. Türkiye’nin de bu konuda kartlarını iyi oynaması gerekiyor. ABD ve Katar, 4-5 yıl önce başladığı projeleri ile LNG’de atağa geçiyor. Son 30 yılda piyasaya arz edilen doğalgazın yarısı 3 yılda arz edilecek. Fiyatlarda aşağı yönlü baskı olacak. Satıcıların güçlü olduğu bir piyasadan alıcıların güçlü olduğu bir piyasaya geçiyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
ALTERNATİF KAYNAKLAR VE PAZAR ÇEŞİTLİLİĞİ ÖNEMLİ
-Finansman sorunlarına rağmen nükleere ilginin arttığını belirten Birol, “Biz 2025-2026 yıllarında dünya nükleerden elektrik üretiminin şimdiye kadarki en yüksek seviyeye çıkacağını düşünüyoruz” dedi. Birol, “Avrupa, çok büyük bir hata yaptı ve enerjide Rusya’ya ‘göbekten bağlandı.’ Daha sonra bu süreci iyi yönetti ve az hasarla kapattı. Bunda havaların çok sert geçmemesi de etkili oldu. O yüzden enerjide alternatif kaynaklar ve pazar çeşitliliği önemli” dedi.
ŞEBEKE HAZIR DEĞİL YATIRIMLAR BEKLİYOR
-Fatih Birol’un konuşmasındaki önemli başlıklardan biri de yenilenebilir enerji oldu. Enerjinin parlayan yıldızı olarak nitelendirdiği bu alan hakkında güneşe ayrı bir parantez açan Birol, “2023 yılında küresel çapta işletmeye alınan elektrik santrallarının yüzde 85’i yenilenebilir enerji santralları. Bunda en önemli pay güneşte. Çünkü maliyetler çok hızlı düştü” dedi. Çin’in bu alandaki agresif büyümesine de değinen Birol, “Geçen yıl tarihi bir rekor oldu dünyada. 510 gigavat yenilenebilir enerji devreye girdi. Çin bunda çok büyük bir rol oynadı. Şebekeleri incelediğimizde ise bu büyümeye hazır olmadıklarını görüyoruz. 1500 gigavat hazır yenilenebilir enerji kapasitesi bu yüzde atıl olarak bekliyor” diye konuştu.
